De ogen van Osiris recensie – Mysterie in het Wenen van de 19e eeuw

In De ogen van Osiris moet inspecteur Leopold von Herzfeldt het opnemen tegen een eeuwenoude vloek en een meedogenloze moordenaar. Dit verhaal speelt zich af in het hart van Wenen aan het eind van de 19e eeuw. Het is het tweede boek van de Duitse schrijver Oliver Pötzsch over de jonge joodse inspecteur Von Herzfeldt die “modern” politiewerk probeert te introduceren in Wenen. Hij wordt bijgestaan door zijn vriendin Julia Wolf en de excentrieke doodgraver Augustin Rothmayer. Lees onze De ogen van Osiris recensie!

Wenen 1894. Het personeel van het Kunsthistorisch Museum krijgt de schrik van hun leven als één van de sarcofagen niet de eeuwenoude mummie van de priester Ta-bek-en-chon, maar het recent gemummificeerde lichaam van de beroemde egyptoloog Professer Alphons Strössner, blijkt te bevatten. Recent was de professor nog op expeditie in Egypte geweest voor het museum en iedereen was in de veronderstelling dat hij weer op reis was. Als ook andere expeditieleden op raadselachtige wijze blijken te zijn overleden, wordt de angst voor een eeuwenoude vloek steeds groter. Maar wat is waarheid en wat is bijgeloof…

Koop De Ogen van Osiris

Mummies en moordenaars

Tegelijkertijd wordt Wenen opgeschrikt door een nog veel groter schandaal. Julia Wolf – de vriendin van Leopold en politiefotografe – krijgt de taak om de gruwelijke moord op een jonge schandknaap te fotograferen. Het lichaam is verminkt en zijn edele delen zijn afgehakt. Als meerdere moorden elkaar in snel tempo opvolgen, verspreid door de stad, moet de Weense politie alles op alles zetten om deze seriemoordenaar te pakken te krijgen.

Tot overmaat van ramp wordt in de pas geopende dierentuin van Wenen een oppasser door een leeuw verscheurd. In eerste instantie lijkt dit een noodlottig ongeluk, maar al snel valt de verdenking op Saidrovuni. Hij is het hoofd van de Afrikaanse Matabele stam die tentoongesteld wordt in de dierentuin. Je leest het goed, het was tot ongeveer de jaren 20 heel gebruikelijk om een Afrikaans dorpje na te bouwen in Europese dierentuinen en daar, als etnologische expositie, “wilde” mensen te laten zien. Google het maar, als je het niet gelooft.

De ogen van Osiris recensie – Riolen en paleizen

Wat volgt is een heerlijke originele whodunit. De schrijver neemt ons mee van de eeuwenoude riolen van Wenen, waar de armste daklozen en rioolschuimers het voor het zeggen hebben, tot de chique wijken waar de rijken in villa’s wonen. Villa’s die weinig onderdoen voor het keizerlijke paleis, de prachtige gebouwen van de universiteiten en de musea in het pas gebouwde Museumkwartier. Iedereen die Wenen wel eens heeft bezocht, zal bepaalde gebouwen uit het boek meteen herkennen.

Maar ook als je nog nooit in Wenen bent geweest, schetst Oliver Pötzsch een interessant en rijk beeld van deze Europese metropool aan het einde van de 19e eeuw, met het leven van zowel haar armste als rijkste inwoners. De ogen van Osiris is vlot geschreven en het verhaal heeft een hoog tempo. De tekst bevat soms typisch Weense uitdrukkingen. De betekenis is uit de context meestal goed op te maken, maar er is ook een behulpzaam lijstje met vertalingen te vinden achterin het boek. Net als wat meer informatie over de research die Pötzsch voor dit boek deed.

Historische achtergronden

Het verhaal van De ogen van Osiris speelt zich meer dan een eeuw geleden af. Daardoor ontkom je er niet aan dat er dingen in het boek voorkomen die toen als normaal werden beschouwd, maar die we nu met afschuw bekijken. Het belangrijkste voorbeeld daarvan is het net genoemde feit dat Afrikaanse volkeren voor het vermaak van het Europese publiek tentoongesteld werden in de dierentuin.

De schrijver gebruikt heel slim een van zijn hoofdpersonen – de fotografe Julia Wolf – om zijn afschuw hierover, vanuit haar oogpunt, duidelijk te maken.

De ogen van Osiris recensie – Een hoogopgeleide inspecteur

Inspecteur Von Herzfeldt komt uit een goede familie en is hoogopgeleid. Maar hij maakt zich door zijn interesse in “moderne” politietechnieken en het feit dat hij Duits en joods is, niet populair bij zijn oudere en meer traditionele Weense collega’s.

Daarbij staat het systematische onderzoek van plaats delicten nog in de kinderschoenen en is het gebruik van vingerafdrukken als bewijsmateriaal nog in een pril beginstadium. Die nieuwe technieken worden door de traditionele politiemannen van Wenen dan ook vooral als lastige nieuwigheden ervaren, die wel weer over zullen waaien.

Een fotografe en een excentrieke doodgraver

Julia Wolf is een vrouw van lage komaf die een kamertje huurt boven een bordeel en werkt als fotografe van misdrijven voor de politie. Zij krijgt elke dag van haar collega’s en omgeving te horen dat dat toch geen vrouwenwerk is. Julia’s medeleven en sympathie voor het stamhoofd Saidrovuni wordt door hen dan ook meteen afgedaan als de zwakte van een emotioneel vrouwmens.

En dan is er nog de excentrieke doodgraver Augustin Rothmayer; briljant, maar arm en ongeschoold. Daardoor is het voor hem vrijwel onmogelijk om onderzoek te doen voor de boeken die hij schrijft. Dit bonte en diverse gezelschap aan hoofdpersonen zorgt ervoor dat Oliver Pötzsch veel stemmen en meningen in zijn boek kan laten horen. Sociale verhoudingen en problemen belicht hij op deze manier van verschillende kanten in zijn boek.

Geschiedenis als inspiratiebron

De ogen van Osiris is een fictief verhaal. Maar Oliver Pötzsch maakt wel degelijk gebruik van enkele historische gebeurtenissen als inspiratie. In de 19e en begin 20e eeuw waren er vele Europese expedities naar Egypte en werden er ontelbare ontdekkingen gedaan. Het hoogtepunt was misschien wel de ontdekking van het graf van Toetanchamon door Howard Carter in 1923. Ontelbare kunstobjecten kwamen in musea in Europa terecht en het Kunsthistorisch museum in Wenen heeft meer dan 17.000 objecten in hun Egyptisch-Oriëntaalse collectie.

Ook werden in deze periode mummiefeestjes gegeven door de (voornamelijk Britse) adel, waarbij de gasten samen mummies uitpakten in de hoop kostbare amuletten te vinden. Ook voor de seriemoordenaar uit dit boek haalde de schrijver inspiratie uit de waargebeurde zaak van de “weerwolf van Hannover”. Wat Oliver Pötzsch dan ook als zijn lijfspreuk aangeeft: ‘de geschiedenis zelf is goed voor de beste verhalen’.

De ogen van Osiris recensie – Historische fictie van hoog niveau

De ogen van Osiris is het tweede boek van Oliver Pötzsch over inspecteur Leopold von Herzfeldt. Het is echter goed te volgen als je het eerste boek van de serie – Het boek van de doodgraver – dat in 2021 in het Nederlands verscheen, niet hebt gelezen. Pötzsch schreef ook al eerder de serie historische romans Die Henkerstochter (The Hangman’s Daughter), die zich in de zeventiende eeuw afspelen. Deze boeken werden niet in het Nederlands, maar wel in het Engels vertaald.

Misschien valt het boek De ogen van Osiris niet helemaal in het fantastische genre, maar het is wel historische fictie van hoog niveau. Ik raad het boek aan voor iedereen die van fictieve detectives als Sherlock Holmes en Hercule Poirot houdt. Maar ook bijvoorbeeld als je fan bent van de BBC tv-serie Vienna Blood die zich ongeveer in dezelfde tijd en sfeer afspeelt als De ogen van Osiris.

De ogen van Osiris is nu verkrijgbaar in de boekwinkel.

Titel: De ogen van Osiris
Auteur: Oliver Pötzsch
Vertaling: Jeannet Dekker
Uitgever: Boekerij
ISBN: 978-90-225-9763-7

Modern Myths Shop

Lees meer Modern Myths recensies!