The Lighthouse – Botsende karakters in de greep der waanzin

Hou je van indringende horror die je psychologisch raakt, laat je dan meevoeren met The Lighthouse, de nieuwe film van regisseur Robert Eggers. Twee ‘wickies’ – vuurtorenwachters – hebben dienst op een afgelegen eiland. De mannen zitten gevangen door een storm die maar niet voorbij schijnt te gaan. In barre omstandigheden zijn ze aan elkaar overgeleverd, wat leidt tot een ware kwelling. In een stormachtige film vol zeemanslegendes, mythologie en een onontkoombaar drama, worden je zintuigen geteisterd. De woorden, beelden en de herrie in deze indringende film zullen je lang bijblijven. Kortom, een meesterwerkje.

Wil je jezelf op het randje van de waanzin begeven, doe dan mee met onze The Lighthouse winactie en maak kans op vrijkaartjes! En mis ook het achtergrondartikel over Zeemanslegendes van André niet.

Herman Melville schreef in de literaire klassieker Moby Dick uit 1851: “Er is geen dwaasheid onder de dieren op aarde die niet oneindig door de waanzin van de mens overtroffen wordt.” In The Lighthouse van regisseur Robert Eggers (The VVitch: A New-England Folktale) wordt dit onderwerp op zeer indringende wijze tegen het licht gehouden. Op een afgelegen eilandje in New England rond 1890 beginnen Thomas Wake (Willem Dafoe (Aquaman, Spider-Man)) en Ephraim Winslow (Robert Pattinson (Twilight, The Batman)) aan hun dienst als vuurtorenwachters. Het eiland waar ze gestationeerd zijn, bestaat uit niet meer dan door de meeuwen ondergescheten rotsen en kliffen, een krakkemikkig vuurtorenwachtershuisje, de erecte vuurtoren zelf en het schuurtje waar de gigantische misthoorninstallatie zonder medelijden blaat tijdens de niet aflatende stormen die het gebied teisteren. Het is een onherbergzaam oord, waar het zware werk in barre omstandigheden mensonterend is.

The Lighthouse: Oud botst met jong

Thomas Wake is een ouwe zeerot, een verbolgen mopperkont die niets moet hebben van de jonge Ephraim die zich op ‘zijn terrein’ bevindt. Ephraim op zijn beurt wil met rust gelaten worden en zijn werk doen. Hij draagt een last met zich mee en wil niets liever dan geld verdienen om een nieuwe start te maken. Wake laat echter geen kans benut zijn jonge collega te tarten. De mannen zitten dicht op elkaars lip en er is dag en nacht geen ontkomen aan de scheten latende, rochelende aanwezigheid van Wake. Enkel als de ouwe zot zich opsluit in zijn geliefde vuurtoren kan Ephraim buiten het harde werk om de eenzaamheid vinden. Maar rust vindt hij niet. De harde rukwinden, het gekrijs van de zeemeeuwen en het tot op het bot doordringende lawaai van de misthoorn dringt zijn hoofd binnen. Hij begint zich af te vragen wat er met de vorige collega van Wake gebeurd is en waarom deze een beeldje van een zeemeermin in zijn matras verstopt heeft. Hij begint zich meer en meer te ergeren aan de irritante zeeman die hem betutteld en kleineert. Waarom mag Ephraim niet ook bovenin in de vuurtoren komen? Wat herbergt het licht daar? En zwemt er werkelijk een zeemeermin rond het eiland?

The Smalls Lighthouse Tragedy

The Lighthouse is losjes gebaseerd op een waargebeurd verhaal over twee vuurtorenwachters die Thomas heetten en door een storm gevangen zitten op hun eiland voor de kust van Wales. Een van de twee overlijdt, wat de ander tot waanzin drijft. Deze The Smalls Lighthouse Tragedy is een verhaal op zich. De ene Thomas wil niet van moord beschuldigd worden en besluit zijn overleden collega in een kist aan de vuurtoren te hangen. Door de storm viel de kist uit elkaar, maar het ontbindende lichaam bleef aan de toren hangen. De werkelijkheid is daarmee vreemder dan de fictie in deze film. Ook de mannen in The Lighthouse kunnen door de storm niet afgelost worden. Er is dus geen ontkomen aan elkaar en doordat er niets anders drinkbaar is dan sterke drank – uiteindelijk zelfgemaakte ‘moonshine’ van terpentine – gaat de situatie snel van kwaad tot erger. Ephraim wil ontkomen aan Wake, ontkomen aan de drank en liefst ook aan zichzelf. Maar er wordt hem geen moment rust gegund.

Dafoe versus Pattinson

De kracht van The Lighthouse zit hem niet alleen in het prachtige zwart/witte camerawerk en het rauwe, onherbergzame eiland waarop het verhaal zich afspeelt, maar vooral ook in het acteerwerk van zowel Dafoe als Pattinson. Beiden hebben een tot in de puntjes verzocht dialect, welke de teksten gebaseerd op de taal van Herman Melville en ook Robert Louis Stevenson (Treasure Island) prachtig ondersteunen. Als Dafoe als Wake zijn zeemansvloek naar Ephraim slingert, is het alsof je minutenlang deze hard golvende, poëtische kanonnade aan woorden in je eigen gezicht krijgt gespuugd. Pattinson op zijn beurt is een niet te doorgronden gekwelde geest, gevangen in een situatie waar geen ontkomen aan is. Een vulkaan die op uitbarsten staat, waar je je als kijker alleen maar door mee kunt laten slepen naar de onherroepelijke ontlading van het geheel. De misthoorn toetert ook onophoudelijk in je eigen oren, een gedreun dat je buiten de bioscoopzaal nog enige tijd met je meedraagt. Toen ik na afloop van de film weer thuis was, hoorde ik de boormachine van een buur verderop in het gebouw klinken. Gezien de dikke betonnen muren hier duurde dat klusje nogal lang. Dat geluid klonk precies als de misthoorn uit The Lighthouse, wat het gevoel gaf alsof het indringende verhaal ook mij niet meer los zou laten.

The Lighthouse: knagen aan je ziel

The Lighthouse is een ervaring. Langzaam voel je je als kijker meegesleurd worden in de haast Lovecraftiaanse gebeurtenissen op het eiland. De aaneenschakeling van de harde woorden van de chagrijnige mannen, de dronkenmanspraat, de ruzies, het masturberen en de frustratie van het harde werken knaagt aan je eigen ziel. Het is alsof je zintuigen zelf in de bioscoop hebben te lijden van het harde weer en de herrie op het eiland. Als je weer buiten staat, is het alsof je door de mangel gehaald bent. Een mooier compliment kan ik de regisseur en de acteurs niet geven. The Lighthouse is een kijkervaring zonder weerga; zware, maar geweldige kost. Het is een karakterschets vol zeemanslegendes, mythologie en zaken die het licht niet kunnen verdragen. De symboliek ligt er dik bovenop en het is zeker de moeite waard de film achteraf met je medekijkers te bespreken onder het genot van een stoofpotje met kreeft. Of met een flinke borrel. Want die zul je na The Lighthouse wel nodig hebben.

The Lighthouse draait nu in de bioscoop.

Lees meer Modern Myths-recensies!