Imagine Film Festival 2018 – Interview Chris Oosterom deel 3

Van woensdag 11 tot en met zaterdag 21 april kun je je in EYE Amsterdam 11 dagen lang laten meeslepen door het Imagine Film Festival. In het derde deel van ons interview met artistiek directeur Chris Oosterom: de hoogtepunten van Imagine Film Festival 2018 – toverlantaarns, Frankenstein, Baltische folklore en het antwoord op de vragen: zijn horrorfilms harder geworden en wat vindt horrorspecialist Chris nu zelf nog gruwelijk?

Vervolg van deel 2.

Het eerste deel van dit interview lees je hier.
Het tweede deel van dit interview lees je hier.

• Wat zijn nog meer hoogtepunten op het festival?

Je kunt kijken naar het speelfilmaanbod en naar onze eigen producties. De laatste jaren doen we daar heel veel mee. Als je het hebt over fantastische verhalen uit het verleden, doen we een toverlantaarn voorstelling. Maar niet alleen de toverlantaarn; we hebben daarbij een verhalenvertellers collectief uit Amsterdam, Mezrab. Die vertellen er verhalen bij. We hebben dus mensen die toverlantaarnplaatjes verzamelen gekoppeld aan jonge mensen met een niet-Nederlandse achtergrond. Verschillende culturen en generaties, die twee keer spelen op de zondag.

Ook is er een filmconcert rond Frankenstein. Daar komt Kevin Toma die er nieuwe muziek voor geschreven heeft en foley artiest (geluidseffecten) Ronnie van der Veer zal er live geluidseffecten bij maken, zoals door een grindbak lopen, donder en bliksem live maken. Dat wordt een leuke voorstelling.

Verder hebben we de nodige masterclasses, waaronder die van Mick Garris, die maar liefst zeven Stephen King-boeken heeft verfilmd. Ook hebben we een masterclass over storyboards, waarvan we de maker nog bekendmaken.

Op filmgebied zijn de hoogtepunten – als ik me even beperk tot fantasy – een Russische film The Scythian, een soort Mad Max 500 jaar geleden op de Russische steppe. Een extreem gewelddadige, brute film, zoals het was in die tijd. Een fantasy-film zoals je nog niet vaak hebt gezien.

Dan hebben we een Estlandse film, November. Deze is zwart/wit en echt heel anders. Het is een heel bijzondere film én ook een Nederlandse co-productie. Het verhaal is gebaseerd op de mythen en volksverhalen uit de Baltische en Russische streken; Finse, Scandinavische mythen. Het is een verhaal over een klein dorpje in de bossen, wat zich een paar eeuwen geleden afspeelt.

• Zou je als bezoeker zelf naar die films gaan?

Ik zou naar alles gaan! Als je het slim aanpakt kun je bijna alles zien. We hebben ook een heel bijzondere film, die strikt gezien geen sciencefiction is, maar een drama in de ruimte: Salyut-7. Dit is ook een Russische film die zich afspeelt in 1985, gebaseerd op ware gebeurtenissen, de redding van het ruimtestation Salyut-7. Destijds kon de Sovjet-Unie er geen contact mee krijgen en men was bang dat het ontploft was. Maar omdat het Amerikaanse Space Shuttle programma op het punt van lanceren stond – letterlijk – was men bang dat de Russische technologie gestolen zou worden. Toen heeft de Russische ruimteorganisatie op stel en sprong een reddingsoperatie op touw gezet, waarvan toen al gezegd werd dat het geen kans van slagen had. Maar het is toch gelukt – waar de film dus over gaat – met veel Sovjet heroïek, een beetje Apollo 13, een beetje Gravity. Het ziet er werkelijk fantastisch uit en is een meeslepend drama. Echt puntje van je stoel twee uur lang. Deze film heeft ook veel publieksprijzen gewonnen.

• Is het toeval dat je veel films uit het oosten hebt geprogrammeerd?

Nee, er wordt daar gewoon vrij veel goeds gemaakt. Maar dat geldt ook voor Latijns-Amerika.

• Wordt de wereldpolitiek daarbij overstegen, gezien bijvoorbeeld nu gesproken wordt over een nieuwe Koude Oorlog met Poetin?

Niet zozeer wat wij laten zien. Er zijn wel Russische films waarin je dat terugziet, maar niet zozeer in onze programmering. Die films hebben we niet gekozen, maar dat zijn ook meer politieke thrillers. De politiek blijft toch wel buiten ons genre. Je ziet wel bijvoorbeeld bij filmmakers van nu uit Polen en Hongarije, dat hun filmgeschiedenis in hun films verweven zit. Bijvoorbeeld de Poolse New Wave uit de jaren 60 en 70 zie je terug, waarin veel van de geschiedenis in de beeldtaal en manier van verhalen vertellen zit. Dat hebben de filmmakers van jongs af aan meegekregen. De nationale filmcultuur klinkt er dus wel in door.

• Dat is toch ook weer het mooie van Netflix, die je films en series uit de hele wereld aanbiedt, zoals bijvoorbeeld het Duitse Dark. Of het boek Meester van de Zwarte Molen, die ook een heel ander, duister sprookjesbeeld geeft, dan bijvoorbeeld de ‘Americana’.

Sprookjes zijn duister. Ook de West-Europese. De oorspronkelijke verhalen van de gebroeders Grimm zijn echt ‘hardcore stuff’. Het is Disney die daar een knuffelversie van gemaakt heeft. Sneeuwwitje heeft het heus niet leuk gehad met de zeven dwergen; die waren gewoon heel vervelend. De Europese sprookjescultuur is heel duister en gewelddadig. Het zijn ‘morality tales’. Waarschuwingen. Loop niet weg, want dan word je opgegeten door de heks of wolf. Het eindigt vaak in dood en verderf. 500 jaar geleden was de tijd ook veel gruwelijker, denk bijvoorbeeld maar aan de massale kindersterfte en ziektes. Een verhaal moest dan nog veel harder zijn om enige indruk te maken.

• Zijn huidige series en films daar ook een voorbeeld van? In de nieuwe IT wordt Georgie aan het begin van de film gruwelijker gegrepen door Pennywise dan in het origineel. Is horror harder geworden?

Nee, dat vind ik niet. Het hangt een beetje af in welk circuit je kijkt. IT is mainstream en de films op Imagine zijn onafhankelijk gemaakt. Daar richten veel makers zich op het cryptische idee. Kijk maar naar Get Out. Maar als je een film wilt maken waarin bloed en ‘gore’ een rol spelen – een slasherfilm – dan moet je wel uitpakken, van leer trekken, omdat je vaste gast al zoveel gezien heeft. Zeker het publiek van Imagine.

We vertonen bijvoorbeeld dit jaar Revenge, waarin de wraak van een vrouw centraal staat. De film is gemaakt door een vrouw en daarin wordt de vrouwelijke hoofdpersoon half gespietst. Realistisch gezien overleef je dat niet, maar er zit dus heel veel bloed en gore in en ze wordt een soort superheldin. Het is een combinatie van superheldenfilm en wraak, revenge, waardoor er een originele draai aan komt. Maar an sich zijn films niet harder dan daarvoor.

Het goorste wat ik gezien heb, is een korte film die we gaan vertonen: Mouse. Deze gaat over een stel heroïneverslaafden in een afgetrapte kamer die uiteindelijk een muis vinden, die ze rauw gaan opeten. Ik kan echt wel wat hebben, maar dat choqueert mij dan toch nog. Heel veel bloed is dus niet per se nodig. In Braindead vind ik de scene waarin de moeder langzaam besmet raakt en er pus uit haar arm komt, veel goorder dan de scene met de grasmaaier. Die is gewoon zo over de top dat het minder indruk maakt.

• Is het dan ook nog steeds het onbekende in fantastische films dat ons bang maakt, zoals in Paranormal Activity of The Blair Witch Project? Ondanks hoeveel we van de wereld weten?

Ja, de angst voor het onbekende is nog steeds onze grootste angst, zoals ook Lovecraft gezegd heeft. Daarnaast is horror nog steeds een uitstapje naar het ondenkbare, waar je niet aan wilt denken. Of het nu je huis is dat binnengedrongen wordt, of een buitenaardse invasie. Of een geest. Je wilt er niet aan denken.

• Zie je in de editie van dit jaar ‘de ander’, het onbekende, veel terug?

Je ziet het wel terug, maar ik denk dat je het niet méér terug ziet dan vijf jaar geleden. Get Out gaat daar natuurlijk wel over: “just because you’re invited, doesn’t mean you’re welcome”. Juist door de globalisering en de ander die steeds dichterbij komt. In onze jeugd (redactie: jaren 70 en 80), zat de ander achter een muur. Dat was heel ver weg. Je had er een vage notie van. Nu de ander juist dichterbij is, is het echter, tastbaarder.

• Is een utopie waarin we allemaal samenleven wat dat betreft in films nog ver weg, gezien het nog steeds om dystopische samenlevingen en post-apocalyptische toekomsten draait?

Verhaaltechnisch zijn die laatste twee natuurlijk veel interessanter. Er is meer te schrijven over het kwaad, dan het goede. Dat is een heel simpele verklaring. Daarnaast speelt de tijdsgeest ook een rol: de kennis van de wereld, over hoe we met de natuur omgaan en we alles verkwisten. Dat dringt door in de sciencefiction.

• Is het makkelijker geworden om het Imagine Film Festival te programmeren, dan zes jaar geleden?

In de laatste zes jaar zit er niet zoveel verschil in. Het is altijd schipperen tussen makkelijk en moeilijk. Er wordt altijd veel goeds gemaakt over de hele wereld. Dat is makkelijker. Maar er zijn bijvoorbeeld films die we graag willen vertonen, zoals The Ritual, die meteen naar Netflix gaat voor negen miljoen. Dan is het klaar, want Netflix heeft een exclusief contract en wil niet dat de film vertoond wordt op een festival. Niemand anders mag hem vertonen.

Vorig jaar hadden we wel een Spaanse film waar geen exclusief contract voor was. Die konden we parallel vertonen. Dit jaar hebben we een Canadese film op die manier op het festival. Maar er wordt zo idioot veel gemaakt, dat we ook altijd moeten schiften in ons aanbod. Op Imagine zie je dan terug wat de moeite waard is. Kijk op de website wat je prikkelt, er is genoeg in alle genres.

• Dank je wel, we komen kijken!

IMAGINE FILM FESTIVAL 2018 – MEER INFO

Het Imagine Film Festival vindt plaats van 11 tot 21 april in EYE Amsterdam. Meer informatie vind je op onze agendapagina.

Het eerste deel van dit interview lees je hier, over hoe Imagine door de jaren veranderd is.
Het tweede deel van dit interview lees je hier, over hoe het vertellen van fantastische verhalen veranderd is, de ‘Hero’s Journey’ en wanneer een verhaal een klassieker wordt.

Meer Modern Myths interviews lees je hier.