Al deze werelden recensie - Modern Myths

Al deze werelden recensie – Goddelijke sciencefiction finale

In Al deze werelden rust het lot van het heelal op de digitale schouders van de kunstmatige intelligentie Bob en zijn klonen. Het is inmiddels vele (licht)jaren geleden sinds Bob in Wij zijn legio (wij zijn Bob) het heelal in ging. De werelden die hij onderweg tegenkwam zijn stuk voor stuk veranderd en zijn eigen plannen en dromen ook. De Bobs doen hun best om alles in goede banen te leiden, terwijl op de achtergrond de dreiging van een allesvernietigende vijand op de loer ligt. En daarmee heeft Bob – ondanks zijn onsterfelijkheid – toch weinig tijd om te handelen. Lees in onze Al deze werelden recensie hoe het uiteindelijk met de Bobs – en het heelal – afloopt. 

Lees ook Jeroens boekrecensies van Wij zijn legio (wij zijn Bob) en Want wij zijn met velen. LET OP: In deze Bobiversum 3-recensie zitten kleine spoilers voor de eerste twee boeken.

Lees je graag in het Nederlands, dan mag je op sciencefictiongebied blij zijn met uitgeverij Iceberg Books. Zij zoeken voor jou de beste scifi ter wereld die hier nog niet uitgegeven wordt en brengt het in je moerstaal op de markt. Zo is onder andere de Skyward-serie van Brandon Sanderson en De Lange Winter-trilogie van A.G. Riddle verschenen. Maar ook Nederlandse scifi-auteurs vinden er een thuis. Zo las Anouk de Ontdekking van de mens-serie van Frank van Dongen en bracht Roderick Leeuwenhart onlangs zijn Sterrenlichaam uit.

Voor mij is het pareltje van de uitgeverij echter de Bobiversum-serie van de Canadese auteur Dennis E. Taylor. Met Wij zijn legio (wij zijn Bob), Want wij zijn met velen en Al deze werelden schetst hij een toekomst die tegelijkertijd belachelijk lijkt, maar ook zeer geloofwaardig overkomt. Dit komt door hoofdpersoon Bob die “een van ons is”. Een geeky nerd die dol is op popcultuur en zich niet laat leiden door conventies. Bob komt terecht in een onwerkelijke situatie waarin hij, zoals iedereen dat doet, er het beste van probeert te maken. Daarbij komt hij zichzelf, letterlijk en figuurlijk, tegen. De verantwoordelijkheden die daarbij komen kijken breiden zich steeds meer uit, net als het verhaal zelf. Met humor, doorzettingsvermogen en unieke ideeën slaat Bob zich er doorheen. Waarbij je als lezer een bijzondere blik op de menselijke aard krijgt.

Het Bobiversum – Hoe zat het ook alweer?

Computerprogrammeur Bob Johansson was binnen. Een grote concurrent kocht zijn softwarebedrijf, wat Bob financieel onafhankelijk maakte. Pragmatisch als de nerdy projectmanager is, schreef hij zich in voor een exclusief cryoprogramma, waarmee zijn toekomst verzekerd leek. Bobs hersenen zouden na zijn dood ingevroren worden, tot het moment dat de wetenschap een gezond, nieuw lichaam voor hem klaar zou hebben staan.

De handtekening op het contract is nog niet droog als Bob om het leven komt bij een aanrijding. We maken een sprong in de toekomst en komen erachter dat het cryoprogramma niet de gewenste resultaten heeft opgeleverd. Bobs hersenen zijn intact, maar in 2133 is de wereld een religieuze dystopie en staat de mensheid – door eigen toedoen – op het punt van uitsterven. Bob is als kunstmatige intelligentie geüpload in een ruimteschip dat het heelal moet verkennen op zoek naar bewoonbare planeten om ons op die manier allemaal te redden.

Al deze werelden recensie – Je eigen beste vriend

Bob 2.0 begint aan zijn missie, waarbij hij, na enig aarzelen, zichzelf meerdere malen kloont. Deze nieuwe Bob-ruimteschepen kunnen de omvang van de missie vergroten en zijn ook in staat zichzelf verder te klonen. Zo ontstaat er een ware armada van Bobs die echter niet allemaal hetzelfde denken over hun lotsbestemming. Sommige Bobs zetten de missie voort, andere Bobs gaan hun eigen weg.

De boeken in het Bobiversum-serie volgen de lotgevallen van verschillende Bobs, die door het leven gaan als Bill, Mario, Riker, Homer, Garfield, Bert, Ernie en andere namen die de Bob die hen kloont toepasselijk vindt. De hoofdstukken volgen – naast “Bob 2.0” – de belangrijkste van deze klonen. Het leestempo in de serie is hierdoor heerlijk afwisselend. En voor de lezers onder ons die net zo nerdy zijn als Bob zelf, is er ook telkens een maand, jaartal en locatie waar de Bob(s) in een specifiek hoofdstuk zich bevinden. Veel verwijzingen naar de popcultuur maken het plaatje compleet.

Sterk einde van een sterke serie

Waar je in Wij zijn legio (wij zijn Bob) enorm met Bob meeleeft en zijn ontwaking als k.i. en ontwikkeling naar een soort omnipotente ruimtegod van dichtbij meemaakt, was boek twee – Want wij zijn met velen – vooral een uiteenzetting van al het werk dat Bob en zijn klonen door de jaren heen uitvoeren. Er gebeurde van alles, maar de urgentie van boek één was een beetje verdwenen.

In Al deze werelden keert de snelheid echter weer helemaal terug. Dennis E. Taylor heeft een duidelijk doel voor ogen, waar hij zonder poespas naartoe werkt. Niet alleen kom je erachter wat er met de aarde gebeurt en wat Bob 2.0 besluit met zijn oneindige leven te doen, ook voor de buitenaardse vijand die het op het leven in het universum gemunt heeft, hebben de Bobs een plan opgesteld. Waar de Bobiversum-serie sterk begon, is het einde ook bevredigend. Deze drie boeken zijn bij elkaar dus een fijne, afgeronde sciencefiction-trilogie.

Al deze werelden recensie – Subtiele filosofie in een onderhoudend avontuur

Niet alleen het avontuur zelf en de bijzondere hoofdpersonen maken het verhaal speciaal, het zijn ook de filosofische vragen die Dennis E. Taylor stelt, zonder ze specifiek te benoemen. Bob worstelt met zijn nieuwe bestaan als oneindige kunstmatige intelligentie. De mensen waar hij contact mee legt, zullen uiteindelijk overlijden. Sommige Bobs besluiten zich daarom niet aan deze “kortstondigen” te binden, terwijl andere Bobs juist hunkeren naar menselijk contact.

Als de Bobs het voor elkaar krijgen om robotlichamen voor henzelf te bouwen, besluiten sommigen van hen daarmee verder door het leven te gaan. Maar ook hier hoeft Bob zich niet aan conventies te houden. Waarom zou je het bij een menselijk lichaam houden? Omdat je in het hoofd van Bob en zijn klonen opgesloten zit, ervaar je al deze dilemma’s van dichtbij. Het is onvoorstelbaar hoe je om zou gaan met klonen van jezelf die verschillende aspecten van jou belichamen, maar in de Bobiversum-serie geeft Taylor je een geloofwaardig beeld van hoe het zou kunnen zijn. Zou jij om kunnen gaan met je verantwoordelijkheden als je als een soort Zeus of Odin door het universum zou reizen?

Eens een keer geen singulariteit

Het interessante van deze scifi-serie is dus het menselijke aspect van de kunstmatige intelligentie. Het draait nu eens niet om de singulariteit – het moment waarop computers zelfbewustzijn krijgen – maar om een k.i. die een mens als basis heeft. Een mens die uiteindelijk meer is dan een computer, of, in dit geval, een ruimteschip. Bob is een zelf-vermenigvuldigende Von Neumann sonde die – om echt te leven – toch kiest voor een robotlichaam om sensorische input te beleven. En er in zijn omnipotente bestaan voor kiest de mensheid en andere intelligente levensvormen in het heelal te beschermen.

Wellicht dat het idee van niet-menselijk, buitenaards leven in deze serie het geheel voor sommige lezers teveel naar Star Wars of Star Trek doet neigen en daarmee de geloofwaardigheid van een potentiële toekomst geweld aandoet. Maar het idee van een oneindig heelal waarin geen enkele andere levensvorm te vinden is, staat mij persoonlijk ook niet echt aan. En het geeft de Bobs wat te doen.

Al deze werelden recensie – Het vierde deel van de trilogie

Heaven's River - Dennis E. Taylor
Al deze werelden recensie: Heaven’s River

Ondanks dat Al deze werelden het verhaal van de Bobs bevredigend afsluit, is de koek nog niet op. Dennis E. Taylor knoopt nog wat losse eindjes aan elkaar in Heaven’s River, een vierde boek waarin Bob een expeditie op touw zet om de verloren gewaande kloon Bender op te sporen. Inmiddels zijn er al 24 generaties van Bob-kloons in het heelal, waarvan sommigen hele eigen ideeën en plannen hebben.

Tijdens het lezen van de Bobiversum-boeken vroeg ik mij al af wat er zou gebeuren als Bob-klonen besluiten zich niet te conformeren aan het grote plaatje dat de meeste Bobs nastreven. Wat als er klonen verschijnen die de donkere kant van Bob belichamen en niet het beste met iedereen voor hebben? Wellicht komt dat in Heaven’s River aan de orde.

Ga deze sciencefictionserie lezen!

We zullen daar in het Nederlands voorlopig nog niet achter gaan komen. Uitgeverij Iceberg Books heeft op dit moment namelijk geen plannen dat vierde deel uit te brengen, gezien de Bobiversum-trilogie hier in Nederland niet hun populairste serie is. Het vertalen van Heaven’s River heeft op dit moment niet de hoogste prioriteit; de uitgeverij richt zich eerst op haar andere series.

En dat is erg jammer. Met mijn recensies van Wij zijn legio (wij zijn Bob), Want wij zijn met velen en Al deze werelden heb ik je hopelijk overgehaald deze sciencefictionserie te gaan lezen. Of hem cadeau te doen aan iemand waarvan jij denkt dat hij of zij Bob zal begrijpen.

Al deze werelden recensie – Oproep aan elke Bob!

Deze serie van Dennis E. Taylor was voor mij in ieder geval een ontdekking en heeft een ereplekje in mijn boekenkast gekregen. Sta jij er ook zo in en vind je dat de Nederlandse markt een vertaling van Heaven’s River verdient? Stuur dan even een berichtje naar ons redactiemailadres of naar onze sociale kanalen en laat van je horen. Wellicht kunnen we met crowdsourcing of een community-vertaling alsnog zorgen voor een Nederlandse editie van deel vier. Mocht dat lukken, dan zijn we daarmee toch ook allemaal een beetje Bob!

Bobiversum 3: Al deze werelden is nu verkrijgbaar in de boekwinkel.

Titel: Bobiversum 3: Al deze werelden
Auteur: Dennis E. Taylor
Uitgever: Iceberg Books
ISBN: 978-90-830-7319-4

Modern Myths Shop

Lees meer Modern Myths recensies!

Al deze werelden recensie: © 2022-2024 Modern Myths

Al deze werelden recensie - Modern Myths

Jeroen Geelhoed

Jeroen is geboren in 1975, terwijl zijn moeder The Lord of the Rings las. Zelf las hij de boeken op een kwetsbare leeftijd en was daarna nooit meer hetzelfde. Gecombineerd met een onverzadigbare verzameldrang ging Jeroen op avontuur in de Engelstalige Dragonlance boeken en bezit hij ondertussen duizenden Marvel Comics. Zijn favoriete schrijver is Alan Moore, maar daarnaast leest Jeroen net zo graag Harry Mulisch en Thomas Rosenboom. Als gamer speelt Jeroen elke Assassin’s Creed tot 100% uit. Zijn favoriete game is The Secret of Monkey Island. Zijn favoriete films: Labyrinth, Guardians of the Galaxy, No Country for Old Men en The Princess Bride. Kortom, een te diverse smaak en te weinig uren in een dag om in elke hobby tijd te steken. Typisch.

Official Superhero Merchandise

Reactie plaatsen

Door het plaatsen van je reactie worden persoonsgevens werwerkt zoals omschreven in onze privacyverklaring.