Het fantastische genre draait op volle toeren als het de menselijke aard uitvergroot. Superkrachten gaan gepaard met superdrama en dystopieën tonen aan waar een mens toe in staat is om te overleven. Sciencefiction stelt ons voor geëxtrapoleerde problemen en in het geval van Poor Things dient een fantasy/horror steampunk-wereld als toneel voor een kritische blik op onze persoonlijke normen en waarden. In de vorm van een prachtige vrouw met een vrije geest. Lees in onze Poor Things recensie waarom dit nu al een van de beste films van dit jaar is!
Het is altijd lastig als je een van de beste films van het jaar al meteen in januari te zien krijgt. Niet alleen vergelijk je vervolgens elke film die je de rest van het jaar ziet met die eerste, je moet ook onthouden dat die film aan het einde van het jaar in je Top Drie moet verschijnen. Maar met Poor Things zal dat zeker lukken. Na hem op 22 januari tijdens een persscreening gezien te hebben, spookt de film nu – twee weken later – nog steeds door mijn hoofd.
Ik had dat ook zeker niet verwacht. In de promotionele tekst van de film staat dat alles draait om het ongelofelijke verhaal en de fantastische evolutie van Bella Baxter (Emma Stone (La La Land, Cruella, Zombieland: Double Tap)). Zij is een jonge vrouw die weer tot leven is gewekt door de briljante en onorthodoxe wetenschapper Dr. Godwin Baxter (Willem Dafoe (Asteroid City, Spider-Man: No Way Home, Nightmare Alley, The Lighthouse)). Ik verwachtte een zwaarmoedige horror, maar kreeg een zwarte steampunk komedie.
Een zwarte komedie over mens-zijn
Nu wil ik met die laatste uitspraak niet ook valse verwachtingen wekken. Poor Things is zeker luguber, zeer dramatisch en zit ook vol horror. Maar zo registreer je dat niet. Je zal heel veel lachen tijdens de maar liefst bijna tweeëneenhalf uur durende kijkervaring, waarbij je doordringt tot in de diepste krochten van onze maatschappij en ons “mens-zijn”. De film is rauw, expliciet, nietsontziend en voer voor diepe filosofische discussies na afloop.
Poor Things is gebaseerd op het gelijknamige boek van auteur Alasdair Gray. De film heeft al een Gouden Leeuw gewonnen op het Internationale Film Festival van Venetië, een Golden Globe voor “Beste Musical of Komedie” en hoofdrolspeelster Emma Stone werd als “Beste Actrice” verkozen tijdens de Critics’ Choice Awards. Allemaal ook zeer terecht.
Klassieke horror in Londen
De film begint met de sfeer van een klassieke Universal horror. Het eerste gedeelte van het verhaal is in stemmig zwartwit, waar langzamerhand meer en meer kleur in verschijnt. We maken kennis met de excentrieke Dr. Godwin Baxter (ligt het aan mij, of wordt Willem Dafoe met elke rol beter?) die anatomie doceert aan een universiteit in Londen. Hij wordt door zijn leerlingen verafschuwt, niet in de laatste plaats door zijn verminkte gezicht. Enkel student Max McCandles (Ramy Youssef (Mr. Robot)) ziet hem als zijn idool en wil alles van hem leren.
Dit leidt tot een persoonlijke uitnodiging van Dr. Baxter om bij hem thuis aan een speciaal project te komen werken. Max stemt in en gaat mee naar zijn luxueuze woning. Daar maakt Max kennis met Bella Baxter (ook een briljante rol van Emma Stone), een jongvolwassen vrouw met echter de geestelijke capaciteit van een kind. Dr. Baxter vraagt Max alles wat Bella doet te observeren en vast te leggen. Bella is namelijk niet zomaar een jongedame.
Poor Things recensie – Een kruising tussen Frankenstein en Moreau
Nu kom je erachter dat Dr. Baxter zijn huishouden leidt als een combinatie tussen Dr. Frankenstein en Dr. Moreau. Niet uit slechtheid of krankzinnigheid (hoewel…), maar puur uit ongeremd wetenschappelijke nieuwsgierigheid. Dr. Baxter experimenteert zonder grenzen, enkel en alleen om te zien wat er zal gebeuren. Zonder emoties en zonder remmingen. En Bella is een van zijn grootste experimenten: zij was overleden, maar is door Dr. Baxter weer tot leven gewekt.
Bella op haar beurt geniet van haar nieuwe leven. Ze heeft geen herinnering aan wie ze was voor ze overleed, maar moet alles – net als een kind – weer vanaf het nulpunt leren. Daarbij neemt ze een voorbeeld aan haar “vader” Dr. Godwin Baxter – die ze liefkozend God noemt – en benadert alles vanuit klinisch wetenschappelijke nieuwsgierigheid. Inclusief haar eigen lichaam.
Gun jezelf een pleziertje
Al snel komt Bella erachter hoe je jezelf kan bevredigen. Vooral Max probeert haar op het hart te drukken dat je dat niet zomaar in het openbaar kan doen. Bella vindt het lastig om die maatschappelijke grenzen te begrijpen, vooral omdat haar wereld enkel bestaat uit het huis en de tuin van Dr. Baxter. Ze wordt meer en meer onhandelbaar, omdat ze de wereld wil zien. Maar een uitje naar het park kan niet zomaar. Niet iedereen zal begrijpen waarom Bella is zoals ze is.
Maar Bella groeit op en kinderen moeten toch ooit uitvliegen. Bella’s wens wordt sterker, als ze kennis maakt met de gladde advocaat en rokkenjager Duncan Wedderburn (Mark Ruffalo (Shutter Island, The Kids Are All Right, Avengers: Endgame)) die zaken regelt met Dr. Baxter en vervolgens Bella ontmoet. Hij is zeer onder de indruk van de knappe Bella en vraagt haar mee te gaan op avontuur.
Poor Things recensie – Bella ontdekt de wereld (en zichzelf)
Bella overtuigt Dr. Baxter van de noodzaak om de wereld te gaan ontdekken. Haar vader besluit het experiment de wereld in te laten gaan en – nu in prachtige pastelkleuren – Bella mag op reis met Duncan. Ze ontdekt het genot van seks en brengt Duncans hoofd volledig op hol. Maar de wereld is niet enkel een plezieroord. Bella leert nu ook heftige emoties kennen: jaloezie, afgunst, verveling, onrecht, depressiviteit. En niet al die emoties zijn van haarzelf afkomstig.
Tijdens haar reis maakt ze kennis met diverse personen die haar nieuwe inzichten bieden. Bella groeit, maar blijft ook zichzelf. Ieder is kapitein van zijn eigen schip en Bella vaart haar eigen koers, zonder iemand in haar weg te laten staan. Als ze in geldnood zit, besluit ze te gaan werken als prostitué, waarmee ze ook de grenzen van haar seksualiteit verder kan ontwikkelen. Maar alles bekijkt ze nog steeds vanuit de ratio van de wetenschap, hoeveel emoties ze ook leert kennen.
Een feministische steampunk film
Je mag Poor Things zeker een feministische film noemen, hoewel de nadruk daar wat mij betreft niet op ligt. Vooral de wens het leven puur wetenschappelijk te benaderen en je niet te laten leiden door emoties, levert de diepgang in de film. Zelfs de stoïcijnse Dr. Baxter ontkomt niet aan menselijke gevoelens en de film heeft ook iets heel intiems. De humor zit hem in de lichamelijke afwijkingen waar Dr. Baxter telkens iets van prijsgeeft en bij Mark Ruffalo die als Duncan Wedderburn volledig van het pad raakt door de onverwachte levenswijze van Bella Baxter. Haar eigenzinnige manieren om haar leven te leiden zorgen ook voor veel vermaak.
Het helpt dat de film prachtige steampunk-elementen toont. De gemotoriseerde stoomkoetsen, de zeppelins, de kabelbanen; alles geeft de film een dromerige sfeer die de harde kantjes van wat je ziet gebeuren verzacht. Want nogmaals, Poor Things is ook zeker een lugubere, zwartgallige film. Het antwoord op de kwestie of (maatschappelijke) regels en moreel besef het menselijk bestaan beter maken, kun je beargumenteren met de experimenten die rondlopen in het huis van Dr. Baxter.
Poor Things recensie – Hoe interessant kunnen we ons eigen leven maken?
Maar ook het gedrag van Bella zelf zal de nodige discussies oproepen. Waar begint en eindigt jouw persoonlijke vrijheid in relatie tot de mensen om je heen? Ben je beter af als je je enkel door ratio laat leiden of zijn emoties toch ergens goed voor? Zoals gezegd kan je daar nog lange tijd over filosoferen en discussiëren.
En dat maakt Poor Things dus tot nu al een van de beste films van het jaar. Regisseur Yorgos Lanthimos (The Lobster, Dogtooth) brengt het boek van Alasdair Gray prachtig tot leven en Emma Stone speelt Bella net zo ongeremd als het personage zelf is. Willem Dafoe en Mark Ruffalo zijn de perfecte bijfiguren, maar het zijn vooral de fantastische elementen die het drama en de ideeën in de film vergroten en ze daarmee zo indringend maken. Het is een film over het menselijk bestaan, een film over het leven, met alle fantastische hoogte- en dieptepunten die we kunnen meemaken. Als we ons ervoor open stellen. De vraag daarbij is, hoe interessant willen we het onszelf maken? Mis Poor Things niet!
Titel: Poor Things
Regisseur: Yorgos Lanthimos
Acteurs: Emma Stone, Willem Dafoe, Ramy Youssef, Mark Ruffalo
Uitgever: Disney
Genre: Speelfilm / Sciencefiction
Poor Things draait vanaf 8 februari in de bioscoop. Bekijk hier de trailer:
Lees meer Modern Myths recensies!
Poor Things recensie: © 2024-2024 Modern Myths / Beeldmateriaal: © Disney
Reactie plaatsen